Motorët e avionit Boeing 787 të Air India që u rrëzua në Ahmedabad më 12 qershor u fikën nga dikush në kabinën e pilotit menjëherë pasi avioni u ngrit, thonë raportet e shtypit italian. Arsyet nuk dihen ende. Megjithatë, kutia e zezë nuk zbuloi ndonjë anomali në njërin prej motorëve që do ta kishte shtyrë kapitenin dhe oficerin e parë të ndërhynin. Kjo sipas analizës së të dhënave të nxjerra nga “Regjistruesi i të Dhënave të Fluturimit”, sipas burimeve të njohura me gjetjet fillestare.

Për momentin, teoria mbizotëruese – e cila mund të ndryshojë në muajt në vijim – është ajo e një akti të qëllimshëm nga njëri prej pilotëve të autorizuar për t’u ulur në të ashtuquajturën jump seat. Ajo që ndodhi brenda kabinës së pilotit përmbahet në kutinë tjetër, “Cockpit Voice Recorder”, skedarët audio të të cilit janë ende në proces negociatash midis New Delhi dhe autoriteteve amerikane.

Hetimi për rrëzimin e avionit të fluturimit 171 të Air India, i cili ndodhi më 12 qershor 2025, u përqendrua në lëvizjen e çelësave të kontrollit të karburantit të motorit, pas analizës së regjistruesve të fluturimit dhe regjistrimeve të zërit në kabinën e pilotit. Sipas burimeve të informuara të cituara nga Air Current dhe Wall Street Journal, të dhënat e mbledhura sugjerojnë se veprimet e pilotëve mund të kenë kontribuar në humbjen e fuqisë së motorit, duke çuar në humbjen e fuqisë dhe rrëzimin pasues. Aeroplani u nis nga aeroporti i Ahmedabad me destinacion Londrën Gatwick. Disa sekonda pas ngritjes, aeroplani humbi fuqinë dhe u përplas me një hotel pranë Kolegjit Mjekësor BJ, duke rezultuar në humbjen e 241 nga 242 personat në bord. Vetëm një pasagjer mbijetoi.

Hetimet paraprake nuk gjetën defekte mekanike ose të projektimit në motorët e Boeing 787-8 ose GE Aerospace GEnx-1B.

Për më tepër, nuk u gjetën shenja të kontaminimit të karburantit ose të ripërpunimit jo të duhur të aileronëve, dy faktorë që shpesh sugjerohen si shkaqe të mundshme të aksidentit. Çelësat e kontrollit të karburantit të motorit kanë dy pozicione: “Ndezur” dhe “Ndaj”. Zhvendosja e një çelësi në pozicionin “Ndaj” gjatë fluturimit do të ndërpriste menjëherë energjinë e motorit, duke shkaktuar që ai të ndalonte dhe të humbiste energjinë. Kjo gjithashtu do të fikte gjeneratorët elektrikë të motorit, duke çaktivizuar shumë nga sistemet e avionit dhe disa instrumente të kabinës.

Gabim njerëzor apo veprim i qëllimshëm?

Të dhënat e regjistruesit të fluturimit dhe regjistrimet e zërit në kabinën e pilotit tregojnë se çelësat e kontrollit të karburantit u zhvendosën nga pozicioni Run në pozicionin Cutoff menjëherë pas ngritjes. Megjithatë, është e paqartë nëse kjo lëvizje ishte aksidentale, e qëllimshme apo për shkak të një mosfunksionimi teknik. Hetimi është duke vazhduar dhe raporti paraprak nga Byroja Indiane e Hetimit të Aksidenteve të Avionëve (AAIB) pritet të publikohet më 11 korrik 2025. Ndërkohë, Boeing dhe GE Aerospace po punojnë me autoritetet indiane për të analizuar të dhënat e marra nga regjistruesit e fluturimit dhe për të përcaktuar shkakun e aksidentit./kohajuaj