Shumë është thënë ditët e fundit rreth B-2 Spirit – bombarduesi amerikan i padukshëm që fluturoi pa ndalur për 18 orë nga toka amerikane drejt objekteve bërthamore të Iranit, bombardoi dhe u kthye pa u ulur. Por pak njerëz e dinë se dizajni i avionit prej 2.1 miliardë dollarësh u frymëzua nga një zog grabitqar relativisht i vogël, por i jashtëzakonshëm: skifteri shtegtar.

Forma unike e avionit lejon fluturim të qetë, të shpejtë dhe efikas, duke e bërë atë avionin më të shtrenjtë në histori.

Emri shkencor i skifterit shtegtar është “Falco peregrinus” dhe kombinon falco, që do të thotë “drapër”, dhe vjen nga forma e tij me krahët e tij të lakuar fort dhe të shtrirë në fluturim, dhe peregrinus, që do të thotë “endacak”, duke reflektuar shpërndarjen e tij pothuajse globale.

Fajkoi shtegtar është endemik në Mesdhe dhe në rajonin e Gjirit Persik. Që nga kohërat e lashta, njerëzit e kanë stërvitur atë për gjueti, trajnerët e tij quheshin “gerakarides” dhe gjatë pushtimit venecian të Kretës ata gëzonin privilegje, ndërsa ekziston edhe një fshat i quajtur Gerakari në prefekturën e Rethymnos, ku historikisht kanë jetuar trajnerët më të mirë të falkonëve. Kjo gjueti e veçantë vazhdon të jetë popullore në botën arabe, kryesisht në vendet e Gjirit Persik, dhe madje është shpendi kombëtar i Emirateve të Bashkuara Arabe.

petrt23

Përmes një vështrimi të thjeshtë në formën e B-2, mund të shohim se struktura dhe dizajni i tij, pa bisht, krahë horizontale dhe pa trup të dallueshëm, zbulon frymëzimin për dizajnin e tij nga skifteri shtegtar.

Ashtu si një skifter hidhet me shpejtësi mbi prenë e tij në heshtje pa shpenzuar shumë energji, profili i lëmuar dhe aerodinamik i B-2 i lejon asaj të rrëshqasë nëpër qiell me rezistencë minimale, shpejtësi të shtuar dhe ekonomi të përmirësuar të karburantit.

Gjurma në radar e B-2 është aq e hollë sa ajo e një zogu.

Falë biomimetikës – imitimit të natyrës – B-2 pothuajse mund të zhduket nga ekranet e radarëve. Forma e tij, e kombinuar me rrëshqitje të heshtur, rregullim të heshtur të lartësisë dhe kontroll të saktë hapësinor të huazuar nga shkathtësia e vetë skifterit, i jep asaj kamuflazh të përsosur dhe një rreze të shkëlqyer fluturimi pa karburant deri në 11,000 km. Furnizimi nga ajri me karburant mund të më shumë se dyfishojë rrezen e tij të fluturimit.

Mbështjellësi i jashtëm i B-2 është bërë nga materiale që thithin reflektimet e radarit, dhe struktura e tij e rrumbullakosur parandalon gjithashtu jehonat e radarit. Rezultati është një imazh radari aq i vogël sa një pamje nga lart.

 

Ndryshe nga avionët konvencionalë, katër motorët e B-2 janë “të fshehur” brenda trupit të tij, duke zvogëluar zhurmën dhe duke maskuar emetimet termike, duke e bërë jashtëzakonisht të vështirë zbulimin e tij me infra të kuqe. “Krahu fluturues” i tij i lëmuar dhe pa bisht siguron rrjedhje uniforme të ajrit, e ngjashme me një grabitqar që rrëshqet ngadalë, por kërkon rregullime dixhitale në milisekonda, njësoj si sistemi nervor i një zogu gjatë manovrave të papritura./kohajuaj