Palestinezët janë të kujdesshëm ndaj planit me njëzet pika që Donald Trump i propozoi Benjamin Netanyahut të hënën, më 29 shtator, për t’i dhënë fund luftës në Gaza. Pala palestineze e konsideron çarmatimin e Hamasit si një nga pikat e vështira të propozimit, i cili nuk do të pranohet lehtë dhe menjëherë.

“Unë mbështes planin tuaj për t’i dhënë fund luftës në Gaza, gjë që na lejon të arrijmë qëllimet tona të luftës”, tha kryeministri izraelit në një konferencë të përbashkët për shtyp pas takimit të tyre, ndërsa rezervoi të drejtën për të “përfunduar punën” në enklavë nëse Hamasi e refuzon propozimin.

07561112221232354

Sipas planit të Trump, një udhëheqje palestineze e pavarur “teknokratike” do të drejtonte Gazën në operacionet e saj të përditshme pas përfundimit të luftës.

Megjithatë, kjo udhëheqje palestineze nuk do të zgjidhet nga populli palestinez, por nga një organ i ri ndërkombëtar që do të mbikëqyrë zbatimin e planit, vëren Al Jazeera. Trump tha se ky organ, i quajtur “Këshilli i Paqes”, do të ngarkohet me detyrën për të siguruar suksesin e marrëveshjes dhe do të bashkojë udhëheqësit kryesorë rajonalë dhe ndërkombëtarë.

Ky organ mbikëqyrës do të drejtohet nga vetë Trump dhe ish-kryeministri britanik Tony Blair. I njëjti organ do të jetë përgjegjës për rindërtimin e enklavës së shkatërruar palestineze.

Presidenti amerikan sqaroi gjithashtu se Hamasi nuk do të ketë asnjë rol në administratë dhe se vetëm ata anëtarë të tij që pranojnë menjëherë çarmatimin e tyre do të marrin amnisti, një ndërmarrje që mund të jetë jashtëzakonisht e vështirë në praktikë.

Në fakt, presidenti amerikan tha se mbikëqyrja e paqes dhe stabilitetit në “Gazën e Re” do t’i besohej një Force Ndërkombëtare të Stabilizimit (ISF) që SHBA-të, vendet arabe dhe partnerë të tjerë do të formojnë për të mbikëqyrur zonën. Megjithatë, nuk është e qartë nëse ky plan do të pranohet nga izraelitët, pasi Netanyahu ka nxituar të sqarojë se “Izraeli do të mbajë përgjegjësinë për sigurinë, duke përfshirë një zonë sigurie, për të ardhmen e parashikueshme”. “Gaza do të ketë një administratë politike paqësore që nuk do të drejtohet as nga Hamasi dhe as nga Autoriteti Palestinez, por nga ata që janë të përkushtuar për një paqe të vërtetë me Izraelin”, tha ai pa sqaruar se kë saktësisht nënkuptonte ose nëse pikëpamjet e tij përkonin plotësisht me ato të presidentit amerikan.

I gjithë plani i Trump, siç u njoftua nga Shtëpia e Bardhë

Njëzet masat e planit për “Gazën e Re” u bënë publike nga Shtëpia e Bardhë dhe parashikojnë një armëpushim të menjëhershëm, çarmatimin e Hamasit, shkëmbimin e pengjeve dhe kalimin e ndihmës humanitare për të bllokuarit, si dhe formimin e menjëhershëm të administratës së re.

Plani – i botuar nga gazeta Le Monde – është:

1. Gaza do të jetë një zonë e deradikalizuar dhe pa terrorizëm , e cila nuk do të përbëjë kërcënim për fqinjët e saj.

2. Rripi i Gazës do të rindërtohet në interes të popullsisë së enklavës, e cila tashmë ka vuajtur mjaftueshëm.

3. Nëse të dyja palët [Izraeli dhe Hamasi] e pranojnë këtë plan, lufta do të përfundojë menjëherë. Forcat izraelite do të tërhiqen në një vijë të rënë dakord për t’u përgatitur për lirimin e pengjeve. Gjatë kësaj periudhe, të gjitha operacionet ushtarake, duke përfshirë sulmet ajrore dhe bombardimet me artileri, do të pezullohen dhe vijat e frontit do të mbeten të ngrira, derisa të krijohen kushtet e përshtatshme për një tërheqje graduale.

4. Brenda shtatëdhjetë e dy orëve nga pranimi publik i kësaj marrëveshjeje nga Izraeli, të gjithë pengjet, të gjallë a të vdekur, do të kthehen.

5. Pasi të lirohen të gjithë pengjet, Izraeli do të lirojë 250 të burgosur të përjetshëm dhe 1,700 banorë të Gazës të mbajtur që nga 7 tetori 2023, duke përfshirë të gjitha gratë dhe fëmijët e mbajtur në këtë kontekst. Për çdo peng izraelit, eshtrat e të cilit kthehen, Izraeli do të lirojë trupat e pesëmbëdhjetë banorëve të Gazës të vdekur.

6. Pasi të kthehen të gjithë pengjet, anëtarët e Hamasit që angazhohen për bashkëjetesë paqësore dhe çarmatim do të amnistohen . Ata që dëshirojnë të largohen nga Gaza do të kenë kalim të mbrojtur për në vendet e tyre të destinacionit.

7. Pas pranimit të kësaj marrëveshjeje, ndihma e plotë [humanitare] do të dorëzohet menjëherë në Rripin e Gazës. Sasitë do të jenë të paktën të barabarta me ato të përfshira në marrëveshjen e 19 janarit 2025 për ndihmën humanitare, duke përfshirë rehabilitimin e infrastrukturës (ujë, energji elektrike, kanalizime), rehabilitimin e spitaleve dhe furrave të bukës, si dhe dërgimin e pajisjeve të nevojshme për largimin e rrënojave dhe rrugëve të hapura.

8. Hyrja e ndihmës dhe shpërndarja e saj në Rripin e Gazës do të bëhet pa ndërhyrje nga asnjëra palë, nga Kombet e Bashkuara dhe agjencitë e saj, si dhe nga Gjysmëhëna e Kuqe dhe organizata të tjera ndërkombëtare që nuk janë të lidhura me asnjërën nga palët. Hapja e Kalimit të Rafah-ut [ në pjesën jugore të enklavës] në të dyja drejtimet do t’i nënshtrohet të njëjtit mekanizëm si ai i zbatuar sipas marrëveshjes së 19 janarit 2025.

9. Gaza do të administrohet nën autoritetin e përkohshëm kalimtar të një komiteti palestinez teknokratik dhe apolitik , i ngarkuar me menaxhimin e shërbimeve publike dhe komunave për popullsinë e enklavës. Ky komitet do të përbëhet nga ekspertë të kualifikuar palestinezë dhe ndërkombëtarë, nën mbikëqyrjen dhe kontrollin e një organi të ri ndërkombëtar kalimtar, “Komisioni i Paqes”, i cili do të drejtohet dhe kryesohet nga Presidenti Donald Trump, me anëtarë të tjerë dhe krerë shtetesh që do të shpallen, përfshirë ish-kryeministrin [britanik] Tony Blair . Ky organ do të përcaktojë kornizën dhe do të menaxhojë fondet për rindërtimin e Gazës derisa Autoriteti Palestinez të përfundojë axhendën e tij të reformave, siç përcaktohet në propozime të ndryshme, duke përfshirë planin e paqes të Presidentit Trump për vitin 2020 dhe propozimin franko-saudit, dhe të jetë në gjendje të rimarrë kontrollin e Gazës në mënyrë të sigurt dhe efektive. Ky organ do të shfrytëzojë standardet më të mira ndërkombëtare për të krijuar qeverisje moderne dhe efektive që i shërben popullit të Gazës dhe promovon investimet.

10. Plani i zhvillimit ekonomik i [Donald] Trump për rindërtimin dhe rigjallërimin e Gazës do të zhvillohet duke mbledhur një panel ekspertësh që kanë ndihmuar në krijimin e disa prej qyteteve moderne më të lulëzuara të Lindjes së Mesme. Shumë propozime investimi dhe ide për infrastrukturën janë zhvilluar nga grupe ndërkombëtare dhe do të merren në konsideratë për të arritur një kuadër sigurie dhe qeverisjeje që do të tërheqë dhe lehtësojë këto investime, të cilat do të krijojnë vende pune, mundësi dhe shpresë për të ardhmen e Gazës.

11. Do të krijohet një zonë ekonomike speciale me tarifa doganore dhe tarifa aksesi speciale që do të negociohen me vendet pjesëmarrëse.

12. Askush nuk do të detyrohet të largohet nga Gaza, dhe ata që dëshirojnë të largohen do të jenë të lirë ta bëjnë këtë dhe të kthehen. Ne do t’i inkurajojmë njerëzit të qëndrojnë dhe do t’u ofrojmë atyre mundësinë për të ndërtuar një Gazë më të mirë.

13. Hamasi dhe fraksionet e tjera zotohen të mos luajnë asnjë rol në qeverisjen e Gazës, drejtpërdrejt, tërthorazi ose në asnjë formë . E gjithë infrastruktura ushtarake, terroriste dhe ofensive, duke përfshirë tunelet dhe objektet e prodhimit të armëve, do të shkatërrohet dhe nuk do të rindërtohet. Do të ketë një proces demilitarizimi të Gazës nën mbikëqyrjen e vëzhguesve të pavarur , i cili do të përfshijë çmontimin e përhershëm të armëve përmes një procesi të dakorduar për çarmatim, të mbështetur nga një program riblerjeje dhe riintegrimi i financuar ndërkombëtarisht, të gjitha të verifikuara nga vëzhgues të pavarur. Gaza e Re do të jetë plotësisht e përkushtuar për ndërtimin e një ekonomie të begatë dhe bashkëjetesës paqësore me fqinjët e saj.

14. Partnerët rajonalë do të japin garanci se Hamasi dhe fraksionet do t’i përmbahen detyrimeve të tyre dhe se Gaza e Re nuk do të përbëjë kërcënim për fqinjët ose banorët e saj.

15. Shtetet e Bashkuara do të punojnë me partnerë arabë dhe ndërkombëtarë për të zhvilluar një Forcë të Përkohshme Ndërkombëtare të Stabilizimit (ISF) për vendosje të menjëhershme në enklavë. ISF do të trajnojë dhe mbështesë forcat policore palestineze të miratuara në Gaza dhe do të punojë ngushtë me Jordaninë dhe Egjiptin, të cilat kanë përvojë të gjerë në këtë fushë. Kjo forcë do të ofrojë zgjidhjen afatgjatë të sigurisë së brendshme. ISF do të punojë me Izraelin dhe Egjiptin për të ndihmuar në sigurimin e zonave kufitare, si dhe me forcën policore palestineze të sapoformuar. Është jetike të parandalohet hyrja e municioneve në Gaza dhe të lehtësohet vendosja e shpejtë dhe e sigurt e aseteve për rindërtimin dhe rivitalizimin e enklavës. Një mekanizëm deeskalimi do të bihet dakord midis palëve.

16. Izraeli nuk do ta pushtojë ose aneksojë Gazën . Ndërsa Forcat Izraelite (ISF) rivendosin kontrollin dhe stabilitetin, Forcat Mbrojtëse të Izraelit do të tërhiqen bazuar në standardet, pikat e referimit dhe afatet kohore të demilitarizimit që do të bien dakord midis Forcave Mbrojtëse të Izraelit (ISF), ISF-së, Garantuesve dhe Shteteve të Bashkuara, me qëllimin e një Gaze të sigurt që nuk përbën më kërcënim për Izraelin, Egjiptin ose qytetarët e tij. Në mënyrë specifike, Forcat Mbrojtëse të Izraelit do t’ia kthejnë gradualisht territorin e pushtuar të Gazës ISF-së, në marrëveshje me Autoritetin Tranzicional, deri në tërheqjen e tij të plotë nga enklava, përveç një pranie brenda një perimetri sigurie që do të mbetet në vend derisa Rripi i Gazës të sigurohet në mënyrë adekuate nga çdo ringjallje e kërcënimit terrorist.

17. Në rast se Hamasi e vonon ose e refuzon këtë propozim , elementët e mësipërm, përfshirë operacionin e ndihmës në shkallë të gjerë, do të zbatohen në zonat e çliruara nga terrorizmi dhe të dorëzuara nga ushtria izraelite te Forcat e Sigurisë së Izraelit (ISF).

18. Do të vendoset një proces dialogu ndërfetar i bazuar në vlerat e tolerancës dhe bashkëjetesës paqësore, në një përpjekje për të ndryshuar mentalitetin e palestinezëve dhe izraelitëve, duke theksuar përfitimet që mund të rrjedhin nga paqja.

19. Ndërsa rindërtimi i Gazës përparon dhe axhenda e reformave të Autoritetit Palestinez zbatohet me besnikëri, do të krijohen kushtet për të hapur një rrugë të besueshme drejt vetëvendosjes dhe themelimit të një shteti palestinez, të cilën ne e njohim si aspiratë të popullit palestinez.

20. Shtetet e Bashkuara do të krijojnë një dialog midis Izraelit dhe palestinezëve për të rënë dakord mbi një horizont politik të bashkëjetesës paqësore dhe të begatë./koh