Zgjerimi rekord i gjenerimit të energjisë elektrike nga dielli dhe rritja e qëndrueshme e gjenerimit të energjisë nga era po e çojnë botën drejt një tranzicioni larg lëndëve djegëse fosile deri në vitin 2025, thuhet në një raport të ri.
Një raport nga grupi klimatik Ember zbuloi se në gjashtë muajt e parë të vitit 2025, burimet e energjisë së rinovueshme tejkaluan kërkesën në rritje të botës për energji elektrike, duke çuar në një rënie të vogël të përdorimit të qymyrit dhe gazit natyror. Globalisht, prodhimi i energjisë elektrike nga dielli në gjysmën e parë të vitit tejkaloi atë të gjysmës së parë të vitit 2024, duke mbuluar 83% të rritjes globale të kërkesës për energji elektrike. Energjia elektrike nga era u rrit me pak më shumë se 7%, duke lejuar që burimet e rinovueshme të zëvendësojnë lëndët djegëse fosile për herë të parë.
Ky moment historik përfaqëson “një pikë kthese kritike”, sipas Małgorzata Wiatros-Motyka, analiste e lartë e energjisë elektrike në Ember dhe autore e raportit. “Energjia diellore dhe e erës tani po rriten mjaftueshëm shpejt për të përmbushur kërkesën në rritje të botës për energji elektrike. Kjo shënon fillimin e një ndryshimi ku energjia e pastër ecën në ritëm me rritjen e kërkesës”, tha Wiatros-Motyka.
Kina dhe India ishin kryesisht përgjegjëse për rritjen e energjisë së rinovueshme, sipas raportit Ember, në kontrast me SHBA-në dhe Evropën, të cilat mbështeteshin më shumë në lëndët djegëse fosile. Një raport i veçantë nga Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë (IEA) zbuloi se energjia e rinovueshme globale mund të dyfishohet deri në fund të dekadës, me 80% të kapacitetit të ri të energjisë së pastër që pritet të vijë nga energjia diellore.
Fatih Birol, drejtor ekzekutiv i IEA-s, tha: “Rritja globale e kapacitetit të energjisë së rinovueshme në vitet e ardhshme do të dominohet nga energjia fotovoltaike diellore – por edhe nga era, hidroenergjia, bioenergjia dhe gjeotermale që do të kontribuojnë.”
IEA tha se Kina do të mbetet tregu më i madh në rritje në botë për energjinë e rinovueshme, me Indinë që do të shfaqet si i dyti më i madh gjatë pjesës tjetër të dekadës. “Përveç rritjes në tregjet e vendosura, energjia diellore pritet të rritet në ekonomi të tilla si Arabia Saudite, Pakistani dhe disa vende në Azinë Juglindore”, shtoi Birol.
Kina shtoi më shumë prodhim të energjisë së rinovueshme sesa pjesa tjetër e botës së bashku, duke çuar në një rënie prej 2% në përdorimin e karburanteve fosile të vendit në gjysmën e parë të vitit krahasuar me të njëjtat muaj në vitin 2024, zbuloi Ember.
Gjatë së njëjtës periudhë, India e rriti kërkesën e saj për energji të rinovueshme me më shumë se tre herë kërkesën e saj për energji elektrike – e cila ishte dukshëm më e dobët këtë vit – duke bërë që përdorimi i qymyrit dhe gazit të binte me 3.1% dhe 34% përkatësisht.
Në të kundërt, kërkesa për energji elektrike në SHBA e tejkaloi sektorin në rritje të energjisë së rinovueshme, duke çuar në një rritje prej 17% të prodhimit të energjisë elektrike nga qymyri në gjysmën e parë të vitit.
Në BE, kërkesa tregoi vetëm një rritje modeste krahasuar me gjysmën e parë të vitit të kaluar, por rënia e energjisë së erës dhe hidroelektrike për shkak të motit nënkuptonte se edhe rritja e shpejtë e energjisë diellore nuk mundi të pengonte rritjen e prodhimit të energjisë nga gazi dhe qymyri me 14% dhe 1.1% përkatësisht.
