Studime të reja, të cilat janë në fazat e fundit të përfundimit, nxjerrin në pah ndjeshmërinë e shtuar që gratë tregojnë ndaj ekspozimit ndaj nxehtësisë.

Studimet u kryen nga Laboratori FAME i Fiziologjisë Mjedisore i Universitetit të Thesalisë dhe pritet të publikohen zyrtarisht në të ardhmen e afërt.

Siç thekson Dr. Andreas Flouris, Profesor i Fiziologjisë dhe Drejtor i Laboratorit, si pasojë e ndryshimeve klimatike, vitet e fundit ka pasur një rritje të temperaturave globale dhe një shfaqje më të shpeshtë të valëve të të nxehtit, duke paraqitur rreziqe në rritje për shëndetin publik. Ndër grupet e popullsisë të prekura nga ekspozimi ndaj të nxehtit, gratë janë më të ndjeshme se burrat.

Sipas studimeve, ekspozimi ndaj temperaturave të larta përbën një kërcënim serioz për fiziologjinë dhe shëndetin e trupit të njeriut. Siç shpjegon Dr. Andreas Flouris për Agjencinë e Lajmeve Athenian-Maqedonase, është e domosdoshme të mbahet temperatura e trupit në afërsisht 37°C, pasi edhe rritjet e vogla prej 2-3°C mund të shkaktojnë çrregullime serioze dhe potencialisht kërcënuese për jetën, veçanërisht në tru. Ai thekson se temperaturat mbi 40°C rrisin ndjeshëm mundësinë e goditjes nga nxehtësia, ndërsa nivelet më të ulëta të temperaturës (38-40°C) mund të shkaktojnë lodhje nga nxehtësia, e cila zakonisht ndodh me të fikët, dobësi, ankth, etje të fortë, marramendje dhe dhimbje koke.

Faktorët që ndikojnë në rritjen e temperaturës së trupit

Faktorë të tillë si nxehtësia mjedisore, veshja dhe aktiviteti intensiv fizik kontribuojnë ndjeshëm në stresin nga nxehtësia. Dr. Andreas Flouris, i cili është Konsulent në Organizatën Botërore të Shëndetësisë, pohon konkretisht se stresi nga nxehtësia shkakton efekte të ndryshme në fiziologjinë tonë, të tilla si rritja e temperaturës së trupit dhe të lëkurës, më shumë rrjedhje gjaku në lëkurë, rrahje më të shpejta të zemrës dhe më shumë djersitje. Ai shton gjithashtu se stresi nga nxehtësia çon në ulje të performancës fizike dhe produktivitetit.

Gjinia dhe toleranca ndaj nxehtësisë

“Të dhënat tona epidemiologjike tregojnë se gratë e moshës së mesme dhe të moshuara përballen me një rrezik më të madh të morbiditetit dhe vdekshmërisë nga nxehtësia, veçanërisht gjatë valëve të nxehtësisë, krahasuar me homologët e tyre meshkuj”, thotë Dr. Flouris. Duke vazhduar, ai shpjegon se “një seri studimesh tona janë përpjekur të shpjegojnë se deri në çfarë mase gratë dhe burrat mund të tolerojnë punën e zgjatur në një mjedis të nxehtë. Rezultatet treguan se gratë kanë një aftësi të përgjithshme të reduktuar për të rregulluar temperaturën e trupit të tyre kur ekspozohen ndaj stresit të nxehtësisë. Kjo për shkak të djersitjes së reduktuar të vërejtur tek gratë, pavarësisht se kanë më shumë gjëndra djerse. Të dhëna të mëtejshme nga studimet tona kanë treguar se toleranca e reduktuar e grave ndaj nxehtësisë lidhet gjithashtu me faktorë të tillë si morfologjia e trupit, gjendja fizike dhe lloji i punës.” Pavarësisht gjetjeve të mësipërme, Dr. Flouris thekson, “ende ka shqetësim në komunitetin shkencor nëse gjinia ndikon në mënyrë të pavarur në aftësinë e termorregullimit”.

Pasaktësi në kërkimin termik

Në jetën tonë të përditshme, ndryshimet fizike midis burrave dhe grave – siç janë masa muskulore dhe gjendja e trupit – ndikojnë ndjeshëm në aftësinë e tyre për t’iu përgjigjur stresit nga nxehtësia, veçanërisht kur punojnë në të njëjtat kushte. Gratë, për shkak të këtyre faktorëve, mund të jenë në rrezik më të madh për çrregullime të nxehtësisë, siç janë lodhja nga nxehtësia dhe goditja nga nxehtësia.

Dr. Flouris thekson se në disa studime laboratorike, nuk identifikohen dallime gjinore në termorregullim, dhe shumicën e kohës kjo për shkak të detajeve të secilit eksperiment (si një mostër e vogël vullnetarësh, veshje të lehta gjatë eksperimenteve, kohë e shkurtër ekspozimi ndaj nxehtësisë dhe madje edhe përzgjedhja e pjesëmarrësve), duke rezultuar në mospasjen e studimit kushtet reale të jetës së përditshme ose të punës.

Dallimet gjinore

Të dhënat shkencore të publikuara në dekadat e fundit tregojnë ekzistencën e ndryshimeve fiziologjike në termorregullim midis burrave dhe grave, me shumicën e grupeve kërkimore që konfirmojnë se gratë kanë një aftësi të reduktuar për të djersitur gjatë ushtrimeve fizike dhe mundësinë e të pasurit deri në 15% temperaturë trupi më të lartë se burrat në mjedise të nxehta.

“Gratë kanë tendencë të fillojnë të djersiten kur temperatura e trupit të tyre është rritur shumë më tepër se burrat. Gjithashtu, ndryshimet hormonale të lidhura me menstruacionet dhe shtatzëninë ndikojnë në termorregullim, me progesteronin që rrit temperaturën e trupit. Përveç kësaj, gratë me një përqindje më të lartë të yndyrës trupore, e cila vepron si izolator termik, janë më të ndjeshme ndaj stresit të nxehtësisë. Në jetën e përditshme, këto ndryshime fiziologjike mund të rrisin rrezikun që gratë të zhvillojnë çrregullime të nxehtësisë, të tilla si lodhja nga nxehtësia dhe goditja nga nxehtësia”, thekson Dr. Flouris.

Gratë kanë një tolerancë më të ulët ndaj stresit të nxehtësisë sesa burrat, gjë që çon në një rrezik në rritje të stresit të nxehtësisë dhe problemeve shëndetësore, veçanërisht gjatë shtatzënisë. Dr. Flouris thekson se sipas të dhënave epidemiologjike, ekspozimi ndaj temperaturave të larta gjatë punës shoqërohet me rritje të shkallës së lindjes së parakohshme, peshë të ulët në lindje dhe deri në një rrezik të dyfishtë të abortit spontan.

Në të njëjtën kohë, ajo shton se, në vendin e punës, ndjeshmëria më e madhe e grave ndaj stresit nga nxehtësia përforcohet nga nivelet në rritje të dehidratimit që ato shpesh përjetojnë. Kjo për shkak të kufizimit të marrjes së lëngjeve, një strategji që gratë shpesh e ndjekin për të zvogëluar përdorimin e tualetit, për shkak të mungesës së aksesit në mjedise sanitare, gjë që rrit rrezikun e sëmundjeve nga nxehtësia.