Një studim i botuar në revistën “The Lancet Neurology” zbulon një rritje të konsiderueshme të numrit të njerëzve që kanë pësuar një goditje të re, kanë përjetuar probleme shëndetësore ose kanë vdekur nga një goditje në tru gjatë tridhjetë viteve të fundit.
Nga viti 1990 deri në vitin 2021, numri i njerëzve që pësuan një goditje të re u rrit globalisht në 11.9 milionë, një rritje prej 70% krahasuar me vitin 1990. Të mbijetuarit nga goditjet në tru ishin 93.8 milionë, një rritje prej 86%. Vdekjet e lidhura me goditjet në tru arritën në 7.3 milionë, një rritje prej 44%, duke e bërë këtë gjendje shkakun e tretë të vdekjeve në mbarë botën, pas sëmundjes ishemike të zemrës dhe Covid-19. Më shumë se tre nga katër pacientë me goditje në tru jetojnë në vende me të ardhura të ulëta dhe të mesme.
Autorët theksojnë se rritja e goditjes në tru është kryesisht për shkak të rritjes së popullsisë dhe plakjes së popullsisë së botës, si dhe ndikimit në rritje të faktorëve të rrezikut mjedisor, metabolik dhe të sjelljes.
Sipas gjetjeve të hulumtimit, efekti i temperaturave të larta në shëndetin e sëmurë dhe vdekjen e parakohshme nga goditjet në tru është rritur me 72% që nga viti 1990. Kjo dëshmi nxjerr në pah rëndësinë e faktorëve mjedisorë në rritjen e incidencës së goditjeve në tru. Përveç kësaj, hulumtimi zbulon se ndotja e ajrit është një kontribues i rëndësishëm në hemorragjinë subaraknoidale, në një nivel të ngjashëm me atë të pirjes së duhanit.
Barra globale e goditjes në tru ka shfaqur një rritje të ndjeshme, e cila lidhet me disa faktorë. Konkretisht, ka pasur një rritje prej 88% nga viti 1990 në 2021 në indeksin e masës trupore, 32% në sheqerin e lartë në gjak, 23% në një dietë të pasur me pije me sheqer, 11% në aktivitet të ulët fizik, 7% në presion të lartë sistolik të gjakut, dhe 5% në një dietë të varfër me yndyrna të pangopura omega-6.
Autorët theksojnë nevojën për masa efektive globale për të forcuar mbikëqyrjen, parandalimin, kujdesin dhe rehabilitimin e pacientëve./kohajuaj
Burimi: BRE
