Këtë javë flasim për rëndësinë e kufijve për shëndet të mirë dhe të ekuilibruar mendor. Në fakt, ka terapistë që i kushtojnë pothuajse të gjitha seancat zbatimit dhe përforcimit të kufijve. Dhe kjo tregon se sa të rëndësishëm janë ato për mirëqenien tonë personale. Kufijtë përcaktojnë cilësinë e jetës sonë dhe kontribuojnë drejtpërdrejt në shëndetin tonë mendor. Pa kufij, mund të gjendemi në situata që na lodhin mendërisht dhe na largojnë nga qëllimet tona.
Kohët e fundit, u kujdesa për një kliente nga Amerika e cila po luftonte me kufijtë e saj. Ajo vetë kishte vështirësi t’u impononte kufizime anëtarëve të familjes, me rezultate shumë të pakëndshme në marrëdhëniet e tyre. Kjo kliente është një grua në të 40-at, shumë e sjellshme, me qëllime të mira dhe gjithmonë e gatshme për të ndihmuar. Ai ka një vëlla me të cilin nuk ka shkuar kurrë mirë. Vëllai i saj duket se është egoist dhe xheloz dhe e ka shfrytëzuar atë në shumë raste. Nga ana tjetër, babai i saj nuk e jep përparësi dhe e ka lënduar emocionalisht për vite me radhë. Pavarësisht dashurisë dhe përzemërsisë që u ofron atyre përreth saj, kjo grua përjeton vazhdimisht mosnjohjen dhe shfrytëzimin e mirësisë së saj nga njerëzit e saj. Pra, kur ajo guxon të kërkojë ndihmë ose mbështetje, reagimi i të gjithëve është zemërimi dhe frustrimi, pasi besojnë se ajo nuk ka të drejtë të shprehë nevojat e saj. Duke pasur parasysh këtë situatë, ajo pyeste veten nëse kishte të drejtë të zemërohej me familjen e saj. Përgjigja ime ishte “Po dhe jo”.
Kur njerëzit përfitojnë nga ty, kur nuk të japin përparësi dhe të shkaktojnë dhimbje, është krejtësisht normale të ndihesh i zemëruar. Në fakt, do të thoja se është e shëndetshme të shprehësh këtë zemërim, pasi është një reagim i mirë dhe i shëndetshëm. Reagimi me zemërim ndaj këtyre situatave është pjesë e procesit të vetëmbrojtjes. Megjithatë, e vërteta është se për të demonstruar nevojën tuaj për ndryshim në sjelljen e të tjerëve, së pari duhet të keni vendosur kufij. Domethënë, duhet t’u kesh shpjeguar të tjerëve se si dëshiron të trajtohesh dhe cilat janë kufijtë e tu. Dhe klienti im nuk e kishte ndërmarrë atë hap. Ajo nuk i kishte shprehur qartë kufijtë e saj.
Është shumë e zakonshme të presim që gjendja jonë shpirtërore ose sjellja jonë do t’i çojë të tjerët drejt ndryshimit, por kjo ndodh rrallë. Për shembull, nëse mbetemi të përfshirë aktivisht në sjelljen e tyre të keqe, por jemi në humor të keq ose psherëtijmë, nuk do ta provokojmë sjelljen që dëshirojmë. Njerëzit nuk ndryshojnë vetëm sepse shohin pakënaqësinë tonë. Nëse, për shembull, dikush ju kërkon ta ndihmoni, por ju e bëni këtë me ngurrim, sjellja e tij nuk do të ndryshojë. Përkundrazi, ai do të vazhdojë të presë që ju të bëni atë që ai dëshiron, sepse nuk e ka vënë re ndryshimin tuaj në qëndrim (ose thjesht nuk ndihet rehat ta vërejë atë!).
Thënë thjesht, thuajeni – hapur dhe me zë të lartë! Ndryshimi i vërtetë vjen vetëm kur jemi të qartë dhe të padiskutueshëm në nevojat tona. Kur vendosim kufij, duhet të bëjmë dy gjëra të rëndësishme: së pari, të shprehim hapur ndryshimet që duam të shohim në sjelljen e të tjerëve. Së dyti, le t’i informojmë ata për pasojat e këtyre ndryshimeve. Duhet t’u tregojmë qartë se çfarë do të ndodhë nëse nuk bëhen ndryshimet që kërkojmë. Nëse, për shembull, nuk më kushton vëmendjen që më duhet, do të distancohem ose do të sillem ndryshe.
Këto dy hapa – kërkesa e qartë për ndryshim dhe komunikimi i pasojave – janë absolutisht të rëndësishme për të zbatuar në mënyrë efektive kufijtë tanë. Për të marrë kontrollin e mirëqenies sonë dhe për të mbrojtur shëndetin tonë mendor, duhet të mësojmë si të shprehim nevojat tona dhe të zbatojmë kufijtë tanë. Kur e bëjmë këtë, marrëdhëniet tona bëhen më të shëndetshme dhe më të përafruara me nevojat dhe dëshirat tona të vërteta./ kohajuaj
