Ka raste në jetë kur do të doje të kishte një mënyrë të thjeshtë për t’i bërë njerëzit më të vëmendshëm, më të sjellshëm, më të aftë ta shohin personin tjetër për atë që është në të vërtetë. Nëse do të mund t’i bëje pak më të dhembshur, të pranonin se bota nuk është bërë vetëm nga perspektiva e tyre. Por të gjithë e dimë se nuk ka një recetë të tillë. Nuk mund ta transformosh sjelljen e dikujt që nuk dëshiron të shohë përtej vetes. Dhe kjo është ndoshta një nga të vërtetat më të vështira të moshës madhore.

Kur jeton jashtë vendit, kur je pakicë, mbart një histori, një kulturë, një sfond që nuk i ngjan narrativës mbizotëruese. Kam shembuj të panumërt të njerëzve që nuk kishin ide – dhe nuk dukeshin se donin ta përvetësonin – se çfarë do të thotë të jesh nga një vend tjetër, nga një realitet tjetër shoqëror dhe politik, nga një vend ku gjithmonë duhet të luftosh për të dukshmen. Dhe kjo, pavarësisht se sa përpiqesh ta justifikosh, ka momente kur të bën thellësisht të vetmuar.

Me kalimin e kohës, kuptova diçka themelore: ndoshta dhurata më e madhe që mund t’i japim një personi është aftësia për ta parë atë . Të njohim njerëzimin e tij, vlerën e tij, historinë e tij, mënyrën se si jeta e ka formuar. Dhe nëse mendoni për këtë, do të shihni se shumica prej nesh kanë përjetuar pikërisht të kundërtën: marrëdhënie të të gjitha llojeve, bashkëpunime, ndërveprime ku dikush thjesht refuzoi të na njihte si bashkëbisedues të barabartë.

Në vitet e para të jetës sime akademike në Mbretërinë e Bashkuar, e përjetova këtë “nuk të shoh” nga afër. U përpoqa t’u shpjegoja kolegëve të mi se përvoja ime, dhe ajo e të gjithë shoqërisë greke, është rrënjësisht e ndryshme nga ajo e një mjedisi anglo-sakson, thjesht perëndimor. Shpjegova se gjërat për të cilat ata nuk kanë pasur kurrë nevojë të luftojnë – apo edhe të mendojnë – janë një luftë e përditshme për ne. Se rritemi në një shtet ku njerëzit dalin në rrugë për vlera që merren si të mirëqena diku tjetër. Se përvojat tona shoqërore dhe politike kanë thellësi, peshë dhe gjurmë historike. E megjithatë, shpesh ndihesha sikur po flisja me një mur me tulla. Retorika e tyre, mënyra se si pozicionoheshin, indiferenca e tyre ndaj kontekstit në të cilin isha rritur si grua greke, ishin jashtë realitetit (të paktën tim).

Arrita në një pikë ku edhe unë fillova të veproja me arsye. Nëse nuk do t’i përgjigjeni mirëbesimit tim, atëherë do t’ju përballem me guxim. Unë jam një grua greke që sjell këtë histori, këto vlera, këto përvoja. Dhe ju do t’i merrni ato parasysh. Nuk do të zhdukem për t’u përshtatur në rrëfimin tuaj. Pra, në mënyrën time, kërkova respekt, njohje, hapësirë.

Nuk ishte e lehtë. Ishte lodhëse, ndonjëherë e frikshme. Sinqeriteti, në fund të fundit, nuk është kurrë i lehtë. Por ishte çliruese. Sepse ishte momenti kur kuptova se nuk mund t’i bësh gjithmonë të tjerët të kuptojnë, e lëre më të jesh i dhembshur. Mirësia nuk do të thotë t’u bësh vend atyre që të nënçmojnë. Do të thotë t’i lësh vend vetes.

Dhe ndoshta ky është mesazhi që dua t’u lë sot kujtdo që ndihet sikur po përpiqet më kot të jetë i dukshëm: Nuk mund t’u mësosh dhembshuri të gjithëve. Por mund të qëndrosh në qendër të së vërtetës sate dhe të pretendosh (pothuajse të kërkosh) respekt. Sepse ti ekziston dhe nuk ke pse të heshtësh gjithmonë./kohajuaj.co

Julia Kazana- McCarthy

Dr. Sociologji (Universiteti i Surrey-t, Mbretëria e Bashkuar)