Edhe pse funksioni presidencial në Mal të Zi është kryesisht ceremonial, fitorja e Milatoviçit në presidenciale rrit shanset e partisë së tij në zgjedhjet parlamentare në qershor, analizon agjencia Reuters, duke i bërë jehonë fitores së presidencës së Malit të Zi nga Jakov Milatoviç.

Në vijim të këtij trimfi që rrëzoi nga froni 30 vjeçar i presidencësMilo Gjukanoviçin Reuters vijon:” Zgjedhjet e të dilelës u mbajtën pas paqëndrueshmërisë politike të një viti më parë, kur u rrëzuan dy qeveritë e formuara pas protestave të vitit 2020, të mbështetura nga Kisha Ortodokse Serbe.

Në Mal të Zi, sipas Reuters, ekziston një trashëgimi e “ndarjeve të hidhura” midis atyre që e identifikojnë veten si malazezë dhe atyre që e ndjejnë veten serbë dhe që kundërshtojnë pavarësinë e vendit.

Sipas Reuters, Gjukanoviç e udhëhoqi Malin e Zi drejt pavarësisë nga bashkimi shtetëror me Serbinë në vitin 2006 dhe drejt anëtarësimit në NATO në 2017.

Reuters shton se kundërshtarët e akuzojnë Gjukanoviçin dhe Partinë e tij Demokratike të Socialistëve (DPS) për korrupsion, lidhje me krimin e organizuar dhe për një mënyrë feudale të qeverisjes së shtetit, të cilën ata e mohojnë.

Ndërkohë simotra e saj, agjencia Associated Press shprehet se fitorja e Milatoviçit reflekton faktin që votuesit janë të lodhur nga Gjukanoviç, por edhe të zhgënjyer nga politikanët e njohur.

Gjukanoviç konsiderohet përgjegjës për pavarësinë e Malit të Zi nga Serbia në vitin 2006 dhe për rezistencën ndaj Rusisë dhe futjen e vendit në NATO në vitin 2017, ndërsa kritikët pretendojnë se ai dhe partia e tij DPS lejuan që krimi dhe korrupsioni të pushtojnë shoqërinë, shkruan AP.

Kisha Ortodokse Serbe luajti një rol të rëndësishëm në lëvizjen kundër Gjukanoviç, e cila përfundimisht rezultoi në rrëzimin e DPS nga pushteti në vitin 2020, thekson agjencia amerikane, duke shtuar se shumë malazezë e identifikojnë veten si serbë dhe mbështesin përmirësimin e marrëdhënieve me fqinjin e tyre shumë më të madh.

Megjithëse Lëvizja për Evropë e Milatoviç nuk është formalisht pjesë e koalicionit qeverisës, kandidatura e tij presidenciale mori mbështetjen e asaj aleance të paqëndrueshme, e cila përfshin gjithashtu parti që mbrojnë lidhje të ngushta me Serbinë dhe Rusinë, sipas AP.

Mbështetësit e Milatoviçit dolën në rrugët e qyteteve malazeze kur rezultati i zgjedhjeve ishte i qartë, me fishekzjarre dhe tingujt e borive të makinave, dhe qindra prej tyre u mblodhën para kishës kryesore në Podgoricë, e cila, sipas AP, “pasqyron lidhjet e ngushta të koalicionit qeverisës me Kishën Ortodokse Serbe dhe Serbinë”.

Agjencia bën me dije se Lëvizja Evropiane tani, falë fitores së Milatoviçit, mund të jetë faktori dominues në qeverinë që do të formohet pas zgjedhjeve parlamentare të 11 qershorit.

Agjencia franceze France Press vlerëson se humbja e veteranit Gjukanoviç nga i ardhuri Milatoviç pas tre dekadash sundimi tronditi skenën politike të Malit të Zi.

Gjukanoviç erdhi në krye të vendit në vitin 1991, si një 29-vjeçar, me mbështetjen e të fortit të Beogradit Slobodan Millosheviç, në fillim të luftrave të përgjakshme që do të shpërbënin Jugosllavinë, sipas France Presse, duke shtuar se Udhëheqësi i malazez “diti të distancohej pasi Serbia u bë një problem në skenën ndërkombëtare”.

Ai u afrua më shumë me Perëndimin, ndau rrugët me Beogradin dhe fitoi pavarësinë e Malit të Zi në referendumin e vitit 2006. Vendi i tij u bashkua me NATO-n, u bë kandidat për anëtarësim në BE dhe u largua nga sfera e ndikimit rus. Ai gjithashtu kërkoi të kufizonte ndikimin e Serbisë, një detyrë e vështirë në një vend ku një në tre banorë identifikohet si serb, sipas France Presse duke theksuar se kundërshtarët e Gjukanoviçit e akuzojnë atë për klientelizëm, korrupsion dhe lidhje me krimin e organizuar, gjë që ai e mohon me forcë këtë