Nëse dikush do të më pyeste se si mund të krijojë gëzim, lumturi, paqe dhe kënaqësi në jetën e dikujt, unë do të përgjigjesha “të gjej forcën për të ndihmuar të tjerët, dhe veçanërisht ata që kanë vërtet nevojë”. Dhe kur them nevojë, nënkuptoj të bësh diçka për dikë që nuk mund ta bënte për veten e tij ose që nuk mund ta kthejë atë. Ka diçka thellësisht transformuese që ndodh brenda nesh kur japim me vetëmohim.

Ne shpesh përqendrohemi vetëm në atë se si ndihma jonë ndikon tek të tjerët, duke anashkaluar faktin se ky akt ka fuqinë të na ndryshojë edhe ne. Ndikimi i kësaj përvoje shumë shpesh nënvlerësohet.
Një nga gabimet më të mëdha që bëjmë kur mendojmë se si mund të ndihmojmë është se përqendrohemi në veprime shumë të mëdha, afatgjata ose të shtrenjta, duke injoruar fuqinë e lëvizjeve të vogla e të përditshme. Shumë njerëz thonë se do të donin të ndihmonin pacientët me kancer, por nuk kanë asnjë milion euro për të dhuruar. Ata do të donin të mbështesin një të ri, por nuk mund të paguajnë për studimet e tyre. Ata do të donin të ndihmonin një familje që është në vështirësi, por nuk kanë mundësi të mbulojnë qiranë.

Këto janë padyshim akte të shkëlqyera, por me mendjen se nëse aktet nuk janë të shkëlqyera, nuk bëjnë aspak ndryshim, shpesh ne çojmë në mosveprim. Por e vërteta është se ndihma nuk duhet të jetë e madhe për të qenë e rëndësishme. Veprimet e vogla, të përditshme të mirësisë kanë fuqinë për të ndryshuar jetë.
Një buzëqeshje, një fjalë inkurajuese, një gatishmëri për të dëgjuar dikë që duhet të ndajë dhimbjen e tij, një gjest i vogël mbështetjeje – të gjitha këto kanë vlerë. Kur mendojmë për ndihmën vetëm në një nivel makro, harrojmë se edhe ndryshimet më të mëdha nisin nga veprime të thjeshta e të vogla.
Një nga librat e mi të preferuar që mund të lexoj dhe rilexoj është Si të fitosh miq dhe të ndikosh njerëzit nga Dale Carnegie. Në këtë libër, Carnegie i kushton një kapitull të tërë fuqisë që mund të mbajë një buzëqeshje. Një buzëqeshje është një gjest i thjeshtë, por i fuqishëm që mund të përmirësojë ndjeshëm ditën e dikujt dhe t’i bëjë ata të ndihen më të vlerësuar. Një buzëqeshje nuk kushton asgjë, por është një dhuratë e çmuar që mund t’ua ofrojmë të tjerëve. Carnegie na thotë se “buzëqeshja është antidoti natyror ndaj zhgënjimit, sjell pushim për të lodhurit, diell për ata që janë të zymtë dhe shpresë për ata që ndihen të mundur”.

Përtej përfitimeve të dukshme, buzëqeshja ka edhe disa që nuk mund t’i prisni. E para është se na bën të dukemi më tërheqës. Njerëzit tërhiqen natyrshëm nga ata që buzëqeshin, sepse një buzëqeshje rrezaton besim, pozitivitet dhe humor të mirë. Përfitimi i dytë është se buzëqeshja redukton stresin. Kur buzëqeshim, muskujt tanë të fytyrës dërgojnë sinjale në tru që ulin presionin e gjakut dhe nivelet e kortizolit (hormoni i stresit), ndërkohë që rritin njëkohësisht serotoninën dhe dopaminën (hormonet e lumturisë). Buzëqeshja është si një antidepresant natyral që është i disponueshëm falas për të gjithë.

Bëni eksperimentin e kundërt të mëposhtëm që – më besoni – do t’ju befasojë. Shkoni në një dyqan, thoni një mirëmëngjes të mërzitur dhe vëzhgoni reagimin e personit që takoni. Do t’ju përshëndet në një mënyrë të ngjashme, sepse kur të huajt na flasin pa asnjë gjurmë ëmbëlsie, reagimi/përkthimi i parë i natyrshëm i trurit tonë është se jemi përballë një kërcënimi. Në të vërtetë, truri ynë është programuar në mënyrë evolucionare për të zbuluar kërcënimet për mbijetesën tonë. Toni i zërit, shprehjet e fytyrës dhe gjuha e trupit të njerëzve të tjerë interpretohen nga amigdala, “detektori i tymit” të trurit, i cili vendos nëse do të bjerë alarmi. Pra, nëse dikush na flet ftohtë ose befas, truri ynë mund ta interpretojë atë si një shenjë refuzimi ose kërcënimi, edhe nëse në realitet nuk ka ndonjë rrezik real. Ky reagim është automatik dhe i ka rrënjët në nevojën tonë për pranim dhe mbijetesë shoqërore.

Nuk duhet të prisni momentin e përsosur apo rrethanat perfekte për të bërë mirë. Ju nuk keni nevojë të keni shumë para apo ndikim. Duhet vetëm një zgjedhje e vetëdijshme për të ofruar në mënyrën që mundeni, këtu dhe tani. Dhe në fund të fundit, aktet e vogla të mirësisë jo vetëm që ndikojnë pozitivisht në jetën e të tjerëve, por edhe në jetën tuaj.
Megjithatë, pjesa më e mirë është se nuk duhet të buzëqeshni vetëm kur ju ndodh diçka e mirë për të ndjerë përfitimet e saj. Procesi gjithashtu funksionon në të kundërt: kur buzëqeshni, filloni të ndiheni mirë. Dhe kur ndihesh mirë, buzëqesh edhe më shumë!

Julia Kazana-McCarthy
Dr. Sociologji (Universiteti i Surrey, MB)
Trajnere e Çertifikuar e Jetës (Federata Ndërkombëtare e Stërvitjes, ICF)
Terapiste e fokusuar në zgjidhje (SHKURTËR & Universi i fokusuar në zgjidhje)