Nëse ka një aftësi që mund të përcaktojë suksesin tuaj – qoftë profesionalisht, në marrëdhëniet tuaja, apo në jetë në përgjithësi – ajo nuk është domosdoshmërisht inteligjenca apo talenti. Është inteligjenca emocionale. E megjithatë, shumica e njerëzve nuk e dinë se çfarë do të thotë saktësisht. Ata nuk e njohin, nuk punojnë për të, nuk e kultivojnë atë.

Shoh vazhdimisht njerëz që besojnë se problemet e tyre vijnë nga jashtë: “Partneri im nuk më kupton”, “Fëmijët e mi nuk më dëgjojnë”, “Shefi im nuk po bashkëpunon”. E megjithatë – shumë herë pengesa e vërtetë është e brendshme. Është mënyra se si ndihemi, si reagojmë, si i përballojmë kohërat e vështira.

Inteligjenca emocionale nuk ka të bëjë vetëm me “të qenit njeri i mirë” ose “të mos zemërohesh”. Është një aftësi jetësore. Është aftësia për të kuptuar emocionet e tua, për t’i njohur ato dhe për t’i rregulluar ato – dhe në të njëjtën kohë, për të njohur ndikimin që fjalët, veprimet dhe qëndrimi yt kanë tek të tjerët.

Lajmi i mirë është se inteligjenca emocionale kultivohet. Nuk është e lindur ose statike. Është diçka që mund ta forconi, ndërtoni dhe zhvilloni – nëse zgjidhni ta bëni këtë me vetëdije.
Mendoni për një baba që sapo është kthyer në shtëpi nga një ditë e vështirë në punë. Ai është i lodhur, i stresuar dhe dëshiron vetëm pak qetësi dhe paqe. Ai kthehet në shtëpi dhe e gjen dhomën e ndenjes në rrëmujë. Fëmija i tij ka lodra të shpërndara kudo dhe kur i kërkon t’i marrë, fëmija ankohet dhe i hedh blloqet më larg.

Një përgjigje pa inteligjencë emocionale do të ishte të bërtisje, të kërcënoje ose të ndëshkoje. Të hiqte të gjithë stresin dhe barrën e tij mbi fëmijën. Por kjo nuk do të ishte e drejtë – as efektive.
Por ky baba ndalet për një sekondë. Ai merr frymë. Ai e njeh tensionin brenda tij. Ai nuk e mohon – por nuk lejon që ta mposhtë. Në vend që të bërtasë, ai gjunjëzohet në nivelin e fëmijës dhe thotë: “E kuptoj që nuk do të ndalosh së luajturi. Por edhe unë ndihem shumë i lodhur dhe kam nevojë për pak qetësi. A mund të mblidhemi së bashku dhe pastaj të luajmë diçka më të qetë pas pak?”

Kjo është inteligjenca emocionale. Është të shohësh përtej instinktit tënd të parë. Të kuptosh atë që ndjen – dhe të zgjedhësh se si ta shprehësh atë ndjenjë në një mënyrë që nuk të dhemb, por të lidh. Që nuk të shqyen, por të bashkon.
Njerëzit që kanë inteligjencë të lartë emocionale nuk janë ata që nuk zemërohen kurrë. Ata janë ata që dinë të mos rrëmbehen. Ata janë ata që reagojnë me vetëdije, jo me impuls.

Anasjelltas, inteligjenca e ulët emocionale shihet tek njerëzit që shpërthejnë me mosmarrëveshjen më të vogël, që nuk mund të përballojnë kritikat, që nuk mund të dëgjojnë një këndvështrim tjetër pa u ndjerë të sulmuar.
Pra, nëse doni të keni ndikim, të frymëzoni, të komunikoni në mënyrë kuptimplote, atëherë duhet të forconi marrëdhënien tuaj me vetëdijen dhe rregullimin tuaj emocional.

Sa herë që ndihesh sikur po zemërohesh, përpiqu të pyesësh veten:
• A ka të drejtë personi tjetër të ketë mendimin e vet?
• A më sjell dobi apo më dëmton ky reagim?
• A mund ta mbroj veten pa humbur qetësinë?
Sepse nuk është se nuk ke inteligjencë emocionale.
Ti ke. Ne të gjithë kemi.
Dallimi është se kush zgjedh ta përdorë atë.
Ti? A po e përdor ti?/kohajuaj

Julia Kazana-McCarthy

Dr. Sociologji (Universiteti i Surrey, Mbretëria e Bashkuar)
Trajnere Jete e Certifikuar (Federata Ndërkombëtare e Trajnimit, ICF)