Seanca e Jashtëzakonshme e Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara të premten, më 20 qershor 2025, me kërkesë të Iranit, u njoftua nga Misioni i Përhershëm i Gujanës, i cili mban presidencën për muajin qershor.
Përfaqësuesi i Përhershëm i Republikës Islamike të Iranit në Kombet e Bashkuara, Ambasadori Amir Saeed Iravani, i dërgoi një letër Sekretarit të Përgjithshëm dhe Presidentit të Këshillit të Sigurimit, duke i tërhequr urgjentisht vëmendjen e tyre ndaj “agresionit flagrant dhe sulmit të armatosur kundër Republikës Islamike të Iranit nga regjimi terrorist dhe gjenocidal i Izraelit”.
Sipas ambasadorit iranian, më 13 qershor, Izraeli, “në koordinim të plotë me Shtetet e Bashkuara, nisi një akt agresioni të qëllimshëm, të paramenduar dhe në shkallë të gjerë, duke i shpallur në mënyrë efektive luftë sovranitetit dhe integritetit territorial të Republikës Islamike të Iranit”.
Sulmi thuhet se përfshinte “një seri sulmesh të synuara kundër infrastrukturës kritike civile, zonave të banimit, spitaleve, selisë së Gjysmëhënës së Kuqe dhe, me papërgjegjësi të veçantë, kundër objekteve bërthamore që veprojnë nën mbikëqyrjen dhe masat mbrojtëse të plotë të Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë Atomike (IAEA)”.
Z. Iravani theksoi se këto sulme përbëjnë jo vetëm një “shkelje serioze të sovranitetit dhe integritetit territorial të Iranit”, por edhe një “shkelje flagrante të së drejtës ndërkombëtare, Kartës së Kombeve të Bashkuara dhe një kërcënim të drejtpërdrejtë dhe serioz për paqen dhe sigurinë rajonale dhe ndërkombëtare”.
Përveç kësaj, Irani akuzoi Shtetet e Bashkuara për përfshirje të drejtpërdrejtë. Ambasadori Iravani përmendi “prova kumulative dhe të pakundërshtueshme të përfshirjes së drejtpërdrejtë të Shteteve të Bashkuara në këtë fushatë të paligjshme të luftës agresive kundër Iranit”.
Ai iu referua “deklaratave të qarta dhe veprimeve provokuese nga zyrtarë të lartë amerikanë, përfshirë kërcënimin provokues për vrasjen e Udhëheqësit Suprem të Republikës Islamike të Iranit nga Presidenti i Shteteve të Bashkuara”, si dhe kërcënimeve për sulme ndaj objekteve bërthamore nën mbikëqyrje ndërkombëtare.
Sipas Iranit, retorikë dhe veprime të tilla pasqyrojnë “bashkëpunim të koordinuar në akte lufte, agresion shtetëror dhe terrorizëm në nivelin më të lartë”.
Në letrën e tij, Irani i përshkroi këto veprime si “të papërgjegjshme dhe nxitëse”, veçanërisht pasi ato vijnë nga “kreu i shtetit ose një anëtari të përhershëm të Këshillit të Sigurimit”.
Z. Iravani argumentoi se këto veprime përbëjnë “një shkelje serioze dhe flagrante të së drejtës ndërkombëtare, duke përfshirë Nenin 2(4) të Kartës së OKB-së, barazinë sovrane të shteteve dhe imunitetin e paprekshëm të krerëve të shteteve sipas së drejtës ndërkombëtare zakonore”.
Irani kërkoi që këto “kërcënime dhe veprime të paligjshme të dënohen me termat më të ashpra të mundshme dhe të adresohen menjëherë nga Këshilli i Sigurimit përpara se ato të destabilizojnë më tej rajonin dhe të gërryejnë themelet e Kartës së Kombeve të Bashkuara”.
Në dritën e këtyre zhvillimeve, Irani kërkoi “thirrjen e menjëhershme të një takimi urgjent të Këshillit të Sigurimit sipas dispozitave përkatëse të Kartës për të shqyrtuar urgjentisht situatën dhe për të përmbushur detyrimet e Këshillit sipas Kapitullit VII”.
Letra e ambasadorit iranian theksonte se “Këshilli i Sigurimit nuk mund të mbetet një vëzhgues pasiv. Ai ka një detyrim ligjor, sipas Nenit 39 të Kartës, të përcaktojë ekzistencën e një kërcënimi për paqen, shkelje të paqes ose akt agresioni dhe të veprojë në përputhje me rrethanat për të ruajtur ose rivendosur paqen dhe sigurinë ndërkombëtare”.
Ambasadori Iravani i paraqiti Këshillit të Sigurimit një sërë kërkesash, duke kërkuar:
1) “Dënojmë dhe hedhim poshtë përdorimin e paligjshëm të forcës kundër sovranitetit, integritetit territorial dhe popullit të Iranit në shkelje të së drejtës ndërkombëtare dhe Kartës, në veçanti Nenit 2(4)”
2) “Duke njohur luftën e imponuar nga Izraeli kundër Iranit si një akt agresioni”
3) “Parandalimi i veprimeve të mëtejshme agresive, duke përfshirë çdo përfshirje të fuqive të treta në një luftë agresioni kundër Iranit”
4) “Kërkesa për ndërprerjen e menjëhershme të agresionit izraelit”
5) “Marrja e masave të detyrueshme zbatuese për të detyruar agresorin të ndalojë shkeljet e tij.”
Irani theksoi gjithashtu rolin e Sekretarit të Përgjithshëm, duke deklaruar se sipas Nenit 99 të Kartës, Sekretari i Përgjithshëm “mban një përgjegjësi të qartë ligjore, politike dhe morale për të vepruar menjëherë”.
Sekretari i Përgjithshëm, tha ai, duhet “ta paraqesë çështjen para Këshillit të Sigurimit si një kërcënim për paqen dhe sigurinë ndërkombëtare, të dënojë me fjalët më të ashpra agresionin e vazhdueshëm dhe të punojë në mënyrë aktive për të parandaluar sulme të mëtejshme, duke përfshirë çdo përfshirje të fuqive të treta në një luftë agresioni kundër Iranit”.
Ambasadori iranian paralajmëroi se “mosndërmarrja e veprimeve në këtë pikë kritike dhe të rrezikshme do të përbënte një shpërfillje serioze të përgjegjësisë nga ana e Këshillit të Sigurimit dhe një tradhti të hapur të parimeve të mishëruara në Kartën e Kombeve të Bashkuara”.
Ai theksoi se mosveprimi do të “inkurajonte agresorin të vazhdonte agresionin, do të gërryente besueshmërinë dhe autoritetin e Kombeve të Bashkuara dhe do t’i dërgonte bashkësisë ndërkombëtare mesazhin se pandëshkueshmëria tolerohet edhe përballë shkeljeve më të rënda të së drejtës ndërkombëtare humanitare”.
Letra theksonte se “bashkësia ndërkombëtare nuk duhet të heshtë ndërsa krimet e agresionit kryhen në mes të ditës, ndërsa e drejta ndërkombëtare humanitare shkelet sistematikisht dhe ndërsa objektet bërthamore paqësore nën mbikëqyrjen e IAEA-s i nënshtrohen sulmeve të drejtpërdrejta”.
Z. Iravani theksoi se “kjo është një provë e vendosmërisë së Këshillit të Sigurimit dhe angazhimit të bashkësisë ndërkombëtare për të mbrojtur sundimin e ligjit kundër sundimit të forcës. Mosreagimi ndaj kësaj prove do të ketë pasoja afatgjata dhe të pakthyeshme për paqen dhe sigurinë ndërkombëtare”.
Në mbyllje, z. Iravani riafirmoi të drejtën e Iranit për vetëmbrojtje, duke cituar Nenin 51 të Kartës së OKB-së.
“Republika Islamike e Iranit rezervon të drejtën e saj të lindur, në përputhje me Nenin 51 të Kartës së Kombeve të Bashkuara, për vetëmbrojtje për të mbrojtur sovranitetin, integritetin territorial, popullin e Iranit dhe interesat e tij jetësore kombëtare kundër këtij agresioni të vazhdueshëm”, tha ai.
Z. Iravani shtoi se “Irani do të vazhdojë ta ushtrojë këtë të drejtë për sa kohë që Këshilli i Sigurimit nuk arrin të përmbushë përgjegjësinë e tij kryesore sipas Kartës dhe derisa agresioni izraelit të përfundojë plotësisht.”