Në gati 100 ditët e tij në detyrë, presidenti republikan Donald Trump ka nënshkruar një numër marramendës urdhrash ekzekutivë – 130, një rekord historik – duke anuluar vendime dhe veprime të shumta të paraardhësve të tij.

Në ditën kur u betua, ai anuloi 67 urdhra të administratës Biden. Që atëherë, urdhrat e tij ekzekutiv ose kanë hequr programet dhe shërbimet federale – pothuajse gjysma e tyre janë hartuar për këtë qëllim – ose kanë konsoliduar pozicionet e tyre në luftërat kulturore të vendit, ose janë thjesht hakmarrja e tij kundër kundërshtarëve të tij (rreth një e katërta), sipas një raporti të AFP.

Nën portretin e ish-presidentit Ronald Reagan (1981-1989), në Zyrën Ovale të Shtëpisë së Bardhë, Donald Trump nënshkroi një urdhër ekzekutiv më 19 shkurt që shpërndau një institucion të krijuar gjatë kohës së tij, Institutin e Paqes në Shtetet e Bashkuara.

Prishja vazhdon më 14 mars. Presidenti Trump po përshkruan, në emër të “reduktimit të burokracisë federale”, një komision për të pastrehët që u krijua gjatë epokës së Reganit dhe një agjenci për të forcuar sipërmarrjen midis pakicave, e cila u krijua gjatë epokës së një tjetër paraardhësi republikan të tij, Richard Nixon (1969-1974).

SIDA dhe malaria e shtynë Xhorxh W. Bushin të rriste buxhetin e Agjencisë së SHBA-së për Zhvillim Ndërkombëtar, USAID, në vitet 2000. Donald Trump e shfuqizoi USAID-in dhe pezulloi pothuajse të gjithë ndihmën ndërkombëtare të SHBA më 20 janar.

Një urdhër tjetër ekzekutiv parashikon shpërbërjen e Departamentit Federal të Arsimit dhe transferimin e përgjegjësive të tij tek shtetet. Administrata e Bushit kishte rritur buxhetin e këtij departamenti, të krijuar nën presidencën e demokratit Jimmy Carter, me 4 miliardë dollarë në vitin 2002.

Më 8 prill, një urdhër parashikon që Departamenti i Drejtësisë duhet të ndalojë zbatimin e ligjeve të caktuara shtetërore për të mbrojtur mjedisin dhe për të luftuar kundër emetimeve të gazeve serrë. Administrata Trump, në fund të fundit, avokon për derregullimin e gjithçkaje në mënyrë që të favorizojë shfrytëzimin e hidrokarbureve në nëntokën e vendit.

Pa u shpërbërë zyrtarisht, shumë agjenci federale po shohin aftësitë, burimet dhe personelin e tyre të shkurtuar në mënyrë drastike, me vendimet e Elon Musk dhe komitetit të tij mbi “efikasitetin e qeverisë”. Shtatë dekrete kanë të bëjnë me ta.

Çështjet e diversitetit, pakicave etnike, gjinisë dhe fesë, në qendër të të ashtuquajturave “luftëra kulturore” që ndezin zjarret në shoqërinë amerikane, zënë rreth 40 urdhra ekzekutivë.

Që nga 20 janari, Presidenti Trump urdhëron të gjithë qeverinë federale të ndalojë përdorimin e fjalës “gjini” në dokumentet e saj, pasi ai kundërshton identitetin gjinor. Pasojnë dekrete të tjera, për të përjashtuar personat transgjinorë nga forcat e armatosura, për të ndaluar politikat e veprimit afirmativ, për të “eliminuar paragjykimet antikristiane” në shtetin federal.

Ai gjithashtu urdhëron që Gjiri i Meksikës të riemërohet “Gjiri i Amerikës” dhe mali Denali në Alaskë – i dhënë emri i tij indigjen nga Barack Obama – të riemërohet në Malin McKinley.

Një tjetër simbolikë kundër diversitetit: një urdhër ekzekutiv i 1 marsit thotë se anglishtja është gjuha zyrtare e Shteteve të Bashkuara, agjencive federale nuk u kërkohet më të ofrojnë shërbime në asnjë tjetër.

Më 27 mars, presidenti merr kontrollin e muzeumeve publike të famshme Smithsonian të Uashingtonit, të cilët ai i akuzon për “revizionizëm” dhe “indoktrinim ideologjik”, përmes urdhrave ekzekutivë.

Ai gjithashtu përdor urdhrat ekzekutivë si një armë që mund ta kthejë kundër kundërshtarëve të tij.

Më 20 janar, ai revokoi lejet e sigurisë së 51 ish-zyrtarëve, përfshirë ish-këshilltarin e tij për sigurinë kombëtare, John Bolton.

Ai po synon gjithashtu firmat ligjore që përfaqësonin kundërshtarët e tij, duke i privuar ata nga kontratat qeveritare dhe aksesi në informacione thelbësore.

Nga pesë kompanitë, katër siguruan përmes drejtësisë pezullimin e urdhrit ekzekutiv që i përket. Në të pestën u pezullua dekreti pas një marrëveshjeje të arritur me administratën Trump, e cila u perceptua si një “kapitullim” absolut nga bota ligjore.

Disa nga dekretet janë më të vështira për t’u kategorizuar, si ato që krijojnë komitete ose task forca speciale për gjëra të ndryshme – një “task-forcë speciale” për festimin e 250-vjetorit të pavarësisë amerikane në 2026, një tjetër për përgatitjen e Kupës së Botës të futbollit që do të mbahet në Shtetet e Bashkuara atë vit…

Për më tepër, Presidenti Trump krijoi “rezervën strategjike të bitcoin” me urdhër ekzekutiv, si dhe këshillin i cili, të paktën teorikisht, supozohet të garantojë furnizimin adekuat të energjisë që ai e konsideron të nevojshme për SHBA-në për të konkurruar me Kinën në fushën e inteligjencës artificiale.

Akoma më e vështirë për t’u kategorizuar: urdhri ekzekutiv që shfuqizoi kashtë letre; dhe kjo për të hequr kufizimin e presionit të ujit në dushe.

Burimi: APE